Dünyanın en iyi turizm köylerinden Mustafapaşa hakkında merak edilenler
Nevşehir’in Ürgüp ilçesine bağlı tarihi bir Rum köyü olan Mustafapaşa, Sinasos ismiyle de biliniyor. Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü’nün de ödüllendirdiği köy; kültürel zenginliği, görkemli taş yapıları ve doğallığıyla görenleri hayran bırakıyor. Açık hava müzesi, peri bacaları, yeraltı şehri ve Ihlara Vadisi gibi pek çok zenginliği barındıran Kapadokya’nın güzellikleri ile değerleri bunlarla sınırlı değil.
Özellikle bir yer var ki, son dönemde adından daha fazla söz ettiriyor: Mustafapaşa. Burası Ürgüp’e 6, Nevşehir’e 25 kilometre uzaklıkta bulunan, camilerden kiliselere, taş evlerden medreselere, manastırlardan konaklara pek çok yapıya ev sahipliği yapan eski bir Rum köyü. Doğallığını muhafaza eden bin 300 sakinli köy her yanıyla “buram buram” tarih kokuyor. Antik dönemde Sinasos adıyla bilinen köyde, M.S. 9. yüzyıldan başlayarak, Orta Çağ’a (Bizans), Osmanlı’ya ve erken Cumhuriyet dönemine ait 200 civarında tescilli yapı yer alıyor. Uzaktan küçük bir Anadolu kasabası görünümünde olsa da yakınlaştıkça adeta bir kültür mozaiği.Köyün, Lausanne (Lozan) Mübadelesi öncesi dönemde gayrimüslim ve Müslüman halkın ortak yaşam kültürünü, mübadeleyle gelen Makedonya göçmenlerinin zenginliğiyle harmanladığı görülüyor.
Mustafapaşa ismi nereden geliyor?
İstanbul’da yaşayan “Havyarcılar Loncası” liderlerinden Serafim Rizos’un el yazmasına göre Mustafapaşa, ismini Seyyid Mustafa Paşa isimli üst düzey bir devlet görevlisinden alıyor.Bu yetkili, çeşmeler bağışlayarak köyün su sorununu büyük ölçüde çözünce buraya Mustafapaşa denilmeye başlanıyor.
Resmiyete dökülmese de “dünyanın en iyi turizm kenti”
Taş binalar, medreseler, kiliseler, manastır ve konaklarla birlikte pek çok kültürel ve tarihi zenginliğe ev sahipliği yapan köy, Birleşmiş Milletler’in (BM) de dikkatini çekti. Toplumları, yerel adetleri ve kültürel mirasları koruyan “dünyanın en iyi turizm köyleri”ni belirleyen Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü (UNWTO), Mustafapaşa’ya da yer verdi.İnternet sitesinde de övgü dolu ifadelere yer veren örgüt, “Mustafapaşa’da turizm, ‘Kapadokya’nın ortak kültürel mirasını, çeşitliliğini ve özgün yaşam tarzını korurken, toplumu ve işletmeleri güçlendiren, kapsayıcı, sürdürülebilir ve yenilikçi eylemler yoluyla kırsal kalkınmaya ve dengeli büyümeye’ katkı sağlar” yorumunda bulundu.Resmiyete geçirilmese de Mustafapaşa, 17 sürdürülebilirlik kriteri arasından 9’unu karşılayarak en fazla puanı alan köy oldu.
‘Bir Başka Kapadokya’ etkinliği
Nevşehir Valiliği himayesinde, Kapadokya Üniversitesi, Ürgüp Kaymakamlığı, Ürgüp Belediyesi, Ahiler Kalkınma Ajansı ve Kapadokya Alan Başkanlığı işbirliğinde gerçekleştirilen ‘Bir Başka Kapadokya’ etkinliği kapsamında Mustafapaşa’ya giderek Kapadokya turizmindeki yerini sağlamlaştıran köyü gezerek yazımda birbirinden kıymetli 10 yapıya yer verdim. Kültürel varlıkları korunuyor Mustafapaşa’nın doğal ve kültürel varlıkları “Mustafapaşa Koruma Amaçlı İmar Planı” ile koruma altına alınırken yeni yapılanmalar sınırlandırılmış durumda.
