Köprü ve Çeşmeler
Köprü ve Çeşmeler
Cami-i Kebir Mustafa Paşa Çeşmesi
Yukarı Mahallesi Çeşmesi
Meydan Çeşmesi
Maraşoğlu Köprüsü
Cami-i Kebir Mustafa Paşa Çeşmesi
Seyyid Mustafa Paşa Çeşmesi olarak da bilinen çeşme, günümüzde hala işler vaziyettedir. Günümüzde Camii Kebir’in güneyinde yer almaktadır. Çeşm, medrese ile cami arasındaki yolun genişletilmesi sırasında orijinal yerinden kaldırılarak mevcut konumuna taşınmıştır. Tek kemerli ve tek cepheli çeşme düzgün kesme bazalt taştan inşa edilmiştir. Çeşme nişi, yüzeyi profil silmeli basık bir kemer tarafından çevrelenmiştir. Bu kemer ise, kenarları sütunce şeklindeki yığma ayaklara oturmaktadır.
Yukarı Mahallesi Çeşmesi
Günümüzde hala işler vaziyette olan çeşme, Davutlu Mevkii’den Dere Sokak üzerinden Kapadokya Sanat ve Tarih Müzesi’ne giderken yokuşun solunda ve Sipahi Cami’nin giriş kapısının çapraz karşısında yer almaktadır. Niş cephesinin ortasındaki mermer kitabeye göre Mustafa Paşa tarafından yaptırılmıştır. Kitabe, kabartma tekniğinde ve celi-sülüs hatlı olarak yazılmıştır.
Tamamı düzgün kesme taştan ve arkasındaki kayaya yaslanmış vaziyette yapılmış olan çeşme, iki kemerli ve tek cephelidir. Çeşme nişlerini sivri kemerler kuşatmaktadır. Kemerler, ortadaki ve yanlardaki yığma ayaklara oturmaktadır. Çeşmenin güneyindeki niş cephesi daha sağlamken, kuzeyindeki kötü durumdadır.
Meydan Çeşmesi
Günümüzde aktif olarak kullanılan şadırvan çeşme Cumhuriyet Meydanı’nın ortasında bulunmaktadır. Kitabesi olmadığından kesin tarihi bilinmemekle beraber, köy halkının ifadelerine göre çeşme 1951’de inşa edilmiştir. Çeşmenin Ürgüp’teki Lala Çeşmesi’ne cephe sayısı bakımından benzediği görülmektedir. Çeşme, konum ve çok cepheli oluşu bakımından meydan çeşmesi özelliğine son derece uygundur. Çeşmenin muslukları etrafı profil silmelerle kuşatılmış olan nişler içinde bulunur. Muslukların üst kısmında kabartma palmetler ile kıvrık dal motifleri vardır. Çeşmenin üst kısmında dört cepheyi çevreleyen profil silmeli saçak görülmektedir. Saçağın üstündeki her cephede tekrar eden “S” ve “C”kıvrımlı taçlar, çeşmeye bir hareketlilik katmaktadır.
Maraşoğlu Köprüsü
Maraşoğlu köprüsü iki mahalleyi, Osmanlı dönemindeki adlarıyla Gavras ile Yeni Mahalle’yi birbirine bağlayan taş bir köprüdür. Sinasos’un önde gelen Rum ailelerinden birine mensup olan Vasilios Maraşoğlu tarafından 1865 yılında yaptırılmıştır. Üç sivri kemerli, kesme taştan yapılmış olan, 16 metre uzunluğunda ve 2.5 metre genişliğindeki köprünün duvarları farklı dönemlerde onarım görmüştür. Günümüzde de köprü, iki mahalleyi birbirine bağlayan en kestirme yol olarak kullanılmaktadır.
Köprünün üzerinde yer alan kitabenin ilk satırında, “yaptıran Maraşoğlu Vasil” anlamına gelen Osmanlıca yazıt; sonraki altı satırda ise Yunanca “İki ayrı parçayı birleştiren bir bağlantı gibi/Bir kasabanın iki bölgesini birleştiriyorum. /Ancak şanlı bir zaferin takı gibi de/Aziz bir hemşerimizin erdemini ölümsüz kılıyorum./Vasilios Maraşoğlu’nun ruhu şad olsun” yazıtı yer almaktadır.
Eskiden köprünün olduğu yerde, yaklaşık 2 km uzunluğunda ve 4-5 metre genişliğinde bir yarık olan Dergos çayı varmış. Zaman içerisinde köy halkı, daha önce yüksek kayalar üzerine oyularak yapılmış evlerinden çıkarak çay kenarlarındaki setler üzerine tek ve iki katlı evler yapmışlar. İnsanların duvarlar, setler ve bağlantılar inşa etmesiyle çayın yatakları daralarak kenarları yükselmiş. Ayrıca çay yatağındaki uygun yerlere yakacak odun sağlamak için kavak ve salkım söğütler dikmişler.