Mübadele Öncesi
Mübadele Öncesi
Osmanlı döneminin çok kültürlü yapısına önemli bir somut örnek teşkil eden Mustafapaşa’nın tarihi ve kültürel zenginliğini büyük ölçüde Rumlar oluşturmuş olsa da, onlarla birlikte yaşayan Müslümanlar da şüphesiz köyün önemli bir rengiydi. Balta’nın kitabında onlarla da ilgili bazı ifadelere yer verilmiştir. Serafim Rizos’un 429 No.lu el yazmasından aktarılan bir metinde, hemşerileri olarak ifade ettiği Türkler’in yaşadığı Miskin Mahalle’de yüz kadar ev olduğu belirtilmektedir. Burada geçen önemli bir diğer ifade ise, mahallenin erkeklerinin genellikle yapı ustası, taş ustası, kayacı ve işçi olduklarıdır. Ayrıca, fazla arazileri olmadığı, çiftçinin çok az olduğu ve aralarında az bir kısmının ise tablacı olarak çalışmak üzere İstanbul’a, Sultan Hamid’in sarayına gittiği ifade edilmiştir. Aynı metne göre toplamda yüz elli civarı olduğu belirtilen Müslüman evlerinin geri kalanının büyük çoğunluğu, bugün Kalaşa Mevkii olarak bilinen, otuz evin olduğu Galasa mahallesinde yer almaktaydı. Pavlos Yordanidis isimli birinin anlatımıyla Atina’daki Küçük Asya Araştırma Merkezi’nde arşivlenen ve Balta’nın kitabında yer verilen bir bilgiye göre, mahalle halkı Rumlar ile çok iyi anlaşır ve Rumlar’ın bağlarıyla tarlalarında yarıcı olarak çalışırdı. Serafim Rizos’un el yazmasında belirtilen diğer evler ise, bugünkü Davutlu Mevki olan Lulas’ta on; bugünkü Papatya Sokak’a ve Sümer Caddesi’ne denk gelen Kapalos’ta dokuz; bugün Yukarı Mahalle’ye denk gelen Mezgit’te bir ve o dönemler Yeni Mahalle olarak bilinen, bugün Dere Sokak’a denk gelen yerde ise iki ev şeklindeydi.